Semasa saya pulang daripada surau semalam selepas selesai mengerjakan solat Maghrib, terdapat sekumpulan anak-anak muda dihadapan pintu gate surau bermain-main. Saya terdengar dengan jelas, salah seorang daripada mereka berteriak “Akulah penyelamat bumi!” Mendengar kata-kata tersebut, saya terfikir mungkin anak-anak muda ini terpengaruh dengan rancangan televisyen, mungkin Boboiboy atau rancangan alih bahasa.
Beberapa detik selepas itu, saya mula mencermin diri saya. Semasa saya kecil, tidak kurangnya tingkahlaku saya. Saya teringat semasa di sekolah rendah di Muar, saya bermain Ultraman dan raksasa. Saya mengepalai sekumpulan rakan-rakan dan membahagi-bahagikan siapa jadi Ultraman dan siapa jadi raksasa. Memang agak lucu apabila mengenangkan semula kejadian silam, tetapi apa yang lebih penting, apa yang boleh saya pelajari daripada peristiwa tersebut? Kita manusia dipengaruhi oleh rancangan televisyen. Bukan sekadar kanak-kanak, tetapi juga yang dewasa. Cumanya yang dewasa dipengaruhi dengan cara yang lebih matang. Mungkin daripada kisah percintaan daripada siri Winter Sonata (maaf, saya tidak mengikuti trend terkini) atau Ariana Rose, tidak kurang kisah korporat yang sering ada adegan tikam-menikam.
Eksperimen Bobo Doll
Eksperimen Bobo Doll |
Albert Bandura seorang ahli psikologi pada tahun 1961 telah melakukan kajian untuk memerhatikan kesan tingkahlaku manusia daripada pemerhatian. Kajian terkenal beliau adalah Bandura and Bobo Doll (Anak patung Bobo). Beliau membawa beberapa orang budak dalam linkungan umur 3 hingga 5 tahun kedalam sebuah bilik yang mana didalam bilik tersebut terdapat sebuah anak patung. Dalam masa 10 minit, terdapat orang dewasa yang melakukan perbuatan ganas terhadap anak patung tersebut termasuk menjerit, memukul, menendang dan menghentak dengan tukul. Kesannya? Kesemua anak-anak tersebut melakukan perkara yang sama terhadap anak patung tersebut.
Beberapa tahun selepas itu, selepas televisyen diperkenalkan, satu lagi kajian dijalankan dimana beliau menggunakan televisyen untuk menayangkan aktiviti keganasan melalui televisyen. Hasil kajiannya – sama. Anak-anak tersebut mula berkelakuan ganas sepertimana yang terdapat dalam rancangan dikaca televisyen tersebut.
Albert Bandura |
Social Learning Theory (Teori Pembelajaran Sosial)
Hasil daripada kajian Albert Bandura, beliau memperkenalkan Teori Pembelajaran Sosial dimana terdapat 3 konsep utama iaitu:
1. Manusia boleh mempelajari sesuatu konsep melalui pemerhatian
- Ini termasuklah pembelajaran daripada televisyen, pemerhatian orang sekeliling, pertuturan dalam memberikan arahan serta melalui simbol yang menerangkan sesuatu maksud.
2. Kedudukan mental dapat mempengaruhi aspek pembelajaran
- Tidak semua pembelajaran diterima oleh semua orang. Ia bergantung kepada keadaan masing-masing iaitu motivasi dalaman (intrinsic motivation atau internal reinforcement). Dalam ertikata lain perkara dalaman memainkan peranan yang penting atau apa yang kami gelarkan Emotional Drivers.
- Pakar perilaku (behaviour expert) percaya bahawa pembelajaran dapat merubah tingkahlaku seseorang. Namun Bandura kurang bersetuju kerana seseorang boleh mempelajari sesuatu tetapi tidak membawa apa-apa perubahan pun. (mungkin ramai yang setuju dengan pernyataan ini).
Apa kesan filem ini terhadap pemikiran dan perilaku kita? |